ERKEK FERTİLİTESİNİN OPTİMİZASYONU

Gebelik elde etme şansımız nedir?

Normal bir heteroseksüel çiftin bir yıl içinde hamile kalma şansı yaklaşık %85’tir. İlk yıl içinde hamile kalamayan çiftlerin ise yaklaşık yarısı, takip eden yıl içinde hamile kalır. Bir yıldan uzun süredir (veya kadın partner 35 yaşında ya da daha büyükse, bir yıldan daha kısa sürede) bebek sahibi olmaya çalışıp başarılı olamayan çiftler bir üreme sağlığı uzmanına başvurmayı düşünebilir. Kısırlık tanısı konan çiftlerin yaklaşık %20’sinde sadece erkeğe ait bir neden bulunurken, %30’unda ise hem erkek hem de kadına ait faktörler saptanır.

Erkek fertilitesi nasıl değerlendirilir?

Erkek fertilite değerlendirmesindeki ilk adım, bir hekim tarafından yapılan tıbbi öykü alma ve fizik muayenedir. Ardından, meni analizinin yapılması gerekir. Bu test, boşalma sırasında bulunan sperm sayısı ve kalitesi hakkında bilgi sağlar. Test, mastürbasyon yoluyla steril bir kap içine meni örneği verilmesiyle gerçekleştirilir.

Bir çift hangi sıklıkla ilişkiye girmeli?

Şaşırtıcı bir şekilde; uzun periyotlar sperm kalitesini azaltabilir. Çiftler fertilizasyon dönemi boyunca haftada 2 ila 3 kez cinsel ilişki yapmalılar. Çiftlerin gebelik şansını arttırmak için fertilizasyon penceresi süresince her gün veya iki günde bir cinsel ilişki önerilir ve eğer çiftler yumurtalamanın olduğu (ovulasyon) günü ile biten 6 günlük zamanda ilişkiye girerse gebelik büyük olasılıkla oluşur.

Gebelik şansının arttırılması için cinsel ilişkial uygulamalar var mıdır?

Vajinadaki sperm ilişki süresince pozisyondan bağımsız olarak dakikalar içerisinde fallop tüplerine ulaşır. Ancak, orgazmın ve cinsel ilişki sonrası uzun süreli dinlenmenin gebelik eldesi şansının arttırılması ile ilgili kanıt bulunmamaktadır. Doğurganlık dönemi boyunca bazı ticari kayganlaştırıcılardan ve diğer kayganlaştırıcı olarak kullanılan maddelerden (tükürük, zeytinyağı, kayganlaştırıcı jeller (örneğin KY Jelly)) kaçınılmalıdır. Bunlar sperm hareketini yavaşlatabilir ve hayatta kalma yeteneğini azaltabilir. Gebelik için denerken güvenirliğine inanılan birkaç kayganlaştırıcıyı öğrenmek için doktorunuz ile konuşmak isteyebilirsiniz.

Diyet fertiliteyi etkiler mi?

Obezite sperm üretiminin bozulmasıyla ilişkilildir. Fazla kilolu erkekler fertilite optimizasyonu için ideal vücut ağırlığına ulaşmaya çalışmalılardır. Vitaminlerin veya takviyelerin erkek fertilitesini artırdığına dair kesin kanıtlar sınırlıdır; ancak düşük risk taşıdıkları için doktorunuz antioksidan içeren bir multivitamin önerebilir. Meyve ve sebzeler de doğal antioksidan kaynağıdır ve dengeli, sağlıklı bir beslenme düzeninin parçası olmalıdır.

Sigara ve madde kullanımının etkileri nelerdir?

Sigara sperm kalitesini düşürür. Gebelik isteyen erkeklerin acilen sigarayı bırakması gerekir. Anabolik steroidler ve testosteron dahil olmak üzere eğlence amaçlı kullanılan uyuşturucular, sperm üretimi ve işlevini olumsuz etkileyebilir ve bu maddeler kullanılmamalıdır. Esrarın erkek fertilitesini azaltıp azaltmadığına dair kanıtlar çelişkilidir; ancak esrarı hiç kullanmamak ya da çok sınırlı kullanmak, hamile kalma şansını artırmak açısından en güvenli seçenek olarak değerlendirilmektedir.

Slip mi, boxer mı daha iyidir?

Bazı çalışmalar, slip gibi daha dar iç çamaşırlarının skrotal (testis torbasının) sıcaklığı artırarak sperm kalitesinde azalmaya neden olabileceğini öne sürmüştür. Ancak diğer bazı çalışmalar böyle bir ilişki bulamamıştır. Bu nedenle, iç çamaşırı seçimi hâlâ en rahat edilen tercihe göre yapılmalıdır.

Spermi etkileyen başka faktör var mı?

Bazı ilaçlar, kronik hastalıklar ve yüksek ateş sperm üretme yeteneğini bozabilir. Fertilite potansiyelini etkileyecek ilaçlar ve kronik durumlar için doktora danışılmalıdır.

Hamile kalma şansını nasıl artırabiliriz?

Sağlığımızın birçok yönü gibi erkek fertilitesini de sağlıklı yaşam tarzı benimsenerek geliştirilebilir. İdeal bir kilo, antioksidanlardan zengin diyet (sebze ve meyve içeren), ayrıca multivitaminler sperm kalitesini arttırabilir. Stresi azaltmak ve yüksek kan basıncı ve diyabet gibi kronik hastalıkların kontrolü erkek fertilitesi şansını artırabilir. Unutulmamalıdır ki hayat tarzı değişiklikleri sperm üretimini yaklaşık 3 ayda etkiler. Çiftler gebelikten önce genel sağlık durumlarının iyileştirilmesi ve altta yatan medikal ve genetik durumları olanlar gebe kalmadan önce doktora başvurmalıdır.