
Gözden Geçirme: 2023
Kısırlık nedir?
Kısırlık “12 aylık korunmasız ilişkiye karşın gebe kalamamadır. Bu, bir çiftin bir yıllık denemeden sonra hamile kalamadığı anlamına gelir. Ancak 35 yaş ve üstü kadınlar için kısırlık, 6 aydan sonra gebe kalamama olarak kabul edilir.Kısırlık toplumda ne kadar yaygındır?
Kısırlık çiftlerin %10-15’ini etkiler. Bu da onu 20 ila 45 yaş arasındaki kişilerde en sık görülen hastalıklardan biri yapar. Ayrıca bir kadının gebelikle sonuçlanmaksızın hamile kalmayı denediği süre uzadıkça, tıbbi tedavi görmeden hamile kalma şansı o kadar azalır. Normal doğurganlığa sahip çiftlerin çoğu (%85) denemeden sonraki bir yıl içinde hamile kalır. Bir çift ilk yılda gebelik elde edemezse, şansları her ay azalır. Bu, kadın yaşlandıkça daha hızlı gerçekleşir.Kısırlığa ne sebep olabilir?
Yaş: Bir kadının yaşı, özellikle 30’lu ve 40’lı yaşlara girerken, bebek sahibi olma yeteneği üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. 20’li yaşlarında veya 30’lu yaşlarının başındaki sağlıklı bir kadının her ay gebe kalma şansı %25-30’dur. Ancak bir kadın 40 yaşına geldiğinde, şans %10 veya daha azdır.Yumurtlama Sorunları
Bir kadın ayda yaklaşık bir kez yumurtlamazsa (yumurta karın boşluğuna çıkmazsa), hamile kalmakta zorlanabilir. Polikistik over sendromu (PKOS), tiroid hastalığı ve diğer hormonal bozukluklar yumurtlamayı etkileyebilir ve kısırlığa yol açabilir. Düzenli adet dönemleri olmayan kadınlar genellikle yumurtlamazlar. Aşırı kilolu veya zayıf olan kadınların, normal vücut ağırlığına sahip kadınlara göre yumurtlama sorunları yaşama olasılığı daha yüksektir. Bu kadınlar hamile kalmaya çalıştıkları ilk yılda doğurganlık konusunda uzmanlaşmış bir doktora (üreme endokrinoloğu) görünmek isteyebilirler.Hasarlı veya Tıkanmış Fallop Tüpleri
Fallop tüpleri, sperm ve yumurtanın genellikle buluştuğu rahime bağlı tüplerdir. Tıkanmış veya hasar görmüş tüpler kısırlığa veya dış gebeliğe (rahim dışında gebelik) neden olabilir. Endometriozis, pelvis ameliyatı veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (belsoğukluğu veya klamidya gibi) geçirmekte olan veya geçirmiş kadınlarda tüplerin tıkanma olasılığı daha yüksektir. Tüplerinin sağlığı konusunda endişe duyan kadınlar, hamile kalmaya çalışma sürecinin başında bunu doktorlarıyla tartışmalıdır.Erkek faktörü
Tüm kısırlık vakalarının üçte biri erkek partnerdeki bir sorundan kaynaklanmaktadır. Vakaların diğer üçte birinde kısırlık, erkek ve kadın sorunlarının birleşiminden kaynaklanır. Erkek partnerde sperm üretememe veya boşalamama (salınamama) kısırlığa neden olabilir. Sperm kalitesi de önemlidir ve spermin miktarı, hareketi ve şekli ile ölçülür. Bazen diğer tıbbi problemler, bir erkeğin normal miktarlarda veya normal kalitede sperm üretme yeteneğini etkileyebilir. Örneğin, diyabetli erkekler boşalma sorunu yaşayabilir. Kistik fibrozlu erkeklerde spermin boşalmasını önleyen bir tıkanıklık olabilir. Aşırı kilolu erkeklerin, sigara içenlerin veya esrar gibi keyif verici uyuşturucu kullanan erkeklerin spermlerinde sorun yaşama olasılığı daha yüksektir.Kısırlığım hakkında ne yapabilirim?
Bir üreme uzmanına gitmek, bir çiftin neden gebe kalmadıklarını anlamalarına yardımcı olabilir. Kadınlar bir üreme endokrinoloğuna, erkekler ise üreme konusunda uzmanlaşmış bir üroloğa giderler. Ancak bazı (%10 veya daha fazla) vakalarda, bir çiftin hamilelik elde edemeyişinin bariz bir nedeni olmayabilir. Bu açıklanamayan infertilite/kısırlık olarak bilinir. Üreme tedavileri genellikle açıklanamayan infertilitesi olan bu çiftlere yardımcı olabilir.Ne zaman bir uzman görmeliyim?
Genel olarak, bir çift, denemeye başladıktan sonra 12 ay içinde gebelik elde edemezse, bir üreme endokrinolojisine görünmelidir. Bir kadın 35 yaşında veya daha büyükse, 6 aylık denemeden sonra hamile kalmazsa bir üreme uzmanına görünmelidir. Bir kadın 35 yaşından küçükse ancak ailesinde erken menopoz öyküsü varsa, erken menopoza neden olabilecek diğer sağlık sorunları varsa veya belirli kanser tedavileri görmüşse, daha önce tavsiye almayı düşünebilir. Bir çift, düzensiz adet döngüleri veya potansiyel fallop tüpü hasarı riski gibi ek bir kısırlık riski varsa, daha erken üreme danışmanlığı isteyebilir. Çocuklukta testislerle ilgili sorunlar yaşamış veya daha önce kanser tedavisi görmüş olmak gibi kısırlık olasılığını artırabilecek önceden var olan sağlık sorunları olan erkekler için, çift daha erken değerlendirme isteyebilir.Kısırlık ve kısırlık testi hakkında daha ayrıntılı bilgi için lütfen “İnfertilite: Genel Bakış” başlıklı kitapçığa bakın. Tüp bebek ve aşılama gibi üreme tedavileri hakkında daha fazla bilgi için lütfen “Yardımcı Üreme Teknolojileri” başlıklı kitapçığa bakınız.
Turkish Fact Sheets
View more fact sheets and booklets written by the ASRM Patient Education Committee and translated by the Turkish Society of Reproductive Medicine.Infertility
Find a Health Professional
Connect with reproductive medicine experts who will guide you through your unique journey. Our search tool allows personalized matches based on location, specialization, and expertise. Take control of your reproductive health with compassionate providers, innovative treatments, and unwavering support.
Search for an Expert